زیر ساخت و تجهیزات مرتبط
طراحی مراکز داده بر اساس شبکه پردازش و منابع ذخیره سازی انجام میشود تا امکان ارایه سرویس در زمینه برنامهها و دیتاها فراهم شود. در راه اندازی دیتاسنتر، استفاده از تجهیزات مناسب حرف اول را میزند. تجهیزاتی که تمام نیازهای شما را با کیفیت و امنیت بالا فراهم کند. تجهیزات پسیو امکان انتقال اطلاعات را ندارند و صرفا تجهیزات پیاده سازی هستند تا زمینه انتقال داده را در شبکه فراهم کنند.
در ادامه لیستی از تجهیزات زیر ساخت دیتاسنتر را میبینید:
- تجهیزات بخش ساختمانی شامل دیوار های ماسونری و درای وال، پشم سنگ، کف کاذب، سقف کاذب، درب ضد حریق، اپوکسی، شاسی تجهیزات، مانیتور های صنعتی، تجهیزات اداری، ساپورت تاسیسات و …
این تجهیزات بایستی منطبق با استاندارد های مراکز داده باشند. به عنوان مثال دیوار ها و دربها بایستی مقاوم در برابر حریق باشند، اپوکسی مرکز داده آنتی داست، کف کاذب آنتی استاتیک، مانیتور های صنعتی دارای قابلیت کارکرد 24*7 و شاسی و ساپورت تجهیزات دارای مقاومت لرزه ای مناسب باشند.
- تجهیزات بخش الکتریکی شامل پست برق، دیزل ژنراتور ، یو پی اس، تابلو برق، کابل، باسداکت، ادوات سیستم ارت، سبد کابل، سینی، لدر، کلید، پریز و …
دیزل ژنراتور به ترکیبی از موتور دیزل ژنراتور، ژنراتور و انواع متعلقات فرعی از قبیل شاسی، تانک سوخت، اطاقک پوشاننده جهت محافظت و کاهش صدا، سیستمهای کنترل و حفاظت، قطعکنندههای اضطراری مدار، سیستم پیش گرم کن روغن و آب موتور، هیترهای ضد رطوبت، سیستم استارت اتومات و غیره که به منظور تولید برق استفاده میشود، میگویند. به طور معمول دیزل ژنراتور های مرکز داده از نوع استندبای بوده تا در زمان قطع برق شهر وظیفه ی برقرسانی به مرکز داده را به انجام رساند.
یو پی اس وسیلهای است که هنگام قطع یا تغییرات شدید ولتاژ ورودی، امکان ادامه ی کار در حالت عادی را برای مصرفکننده فراهم میکند. وظایف اصلی یو پی اس ، تامین توان الکتریکی بدون وقفه، جلوگیری از اختلالات و نوسان برق و ثابت نگه داشتن سطح ولتاژ و فرکانس میباشد. در زمانی که برق دچار نوسانات ناگهانی می شود، سیستم UPS باعث جلوگیری از آسیب رسیدن به سیستمهای الکترونیکی میشود و در برابر تغییر ولتاژ و قطعی برق از آن ها محافظت میکند. هدف اصلی یک دستگاه یو پی اس تهیه یک منبع بدون وقفه انرژی برای تجهیزاتی است که از آن محافظت میکند. باتریهای UPS معمولا در شرایط حداکثر بارگذاری، حدود 15 دقیقه زمان پشتیبانی ایجاد کرده که به ژنراتورهای پشتیبان این فرصت را داده تا در صورت بروز خرابی یا قطع برق، شروع به کار کنند.
در مرکز داده، مقادیر مصرف متفاوتی مانند مصرف در تجهیزات فاوا، دستگاههای تهویه مطبوع، فنها، پمپها، نورپردازی و غیره وجود دارد. جریان و تغییر و تبدیل انرژی که از نیروگاه/ژنراتور آغاز شده و به این نقاط مصرف میرسد، توسط انواع مختلفی از تجهیزات به شرح زیر صورت میگیرد:
- تابلو برق فشار متوسط شامل ترانسفورماتور MV/LV
- تابلو برق/کلید اتوماتیک ترانسفر(ATS) با فشار ضعیف
- تابلو برق ورودی/خروجی سیستم UPS و تابلو توزیع UPS
- Busway
- تابلوی توزیع
- PDU رک
به جز PDU رک، تمامی تجهیزات لیست بالا به عنوان قطعات مصرفی در طراحی مدار توزیع محسوب شده که شامل کلید قدرت، سویچ، انواع مختلف رله، باس و اتصالها و دستگاههای کنترل و کمکی میباشد. از این تجهیزات برای توزیع برق در میان مصارف پاییندستی و همچنین حفاظت از سیستمهای توزیع برق در مرکز داده استفاده میشود. هر دستگاه برای عمر مفیدی طولانی و راحتی در تعمیر و نگهداری بهینهسازی شده است.
برای تخلیه صحیح بار اکتریکی سیستم ارت در مراکز داده الزامی است.
- تجهیزات بخش مکانیکی شامل: چیلر، خنک کننده های بین رکی، پمپ، مخزن ذخیره آب، اتیلن گلیکول، کندانسور، کلکتور، لوله های انتقال آب و گاز مبرد، اسپیلیت، فن کویل، رطوبت ساز، رطوبت گیر، هواساز، عایق لوله های انتقال و …
سیستم خنک کننده مرکز داده بر دو نوع گازی و آبی میباشند. در سیستم آبی آب خنک توسط چیلر ها تولید شده و از طریق کلکتور ها و لوله های آب به خنک کننده های بین رکی و اتاقی میرسد. خنک کننده ها گرمای موجود در هوا را به سیال آب منتقل کرده و آب گرم را مجددا به چیلر ها برمیگدانند. در سیستم گازی سیال خنک کننده گازی است که از طریق کندانسور ها به خنک کننده های داخلی میرسد. چیلر های مرکز داده بهتر است او نوع فیری کولینگ باشند تا در فصل سرما در مصرف برق صرفه جویی نمایند.
- تجهیزات بخش اعلام و اطفا حریق شامل کپسول FM200 ، لوله های انتقال گاز، اسپرینکلر، شیر برقی، براکت، نازل، خاموش کننده دستی، جعبه آتش نشانی، شیر تنظیم کننده فشار، زون کنترل اسمبلی، کنترل پانل اعلام و اطفا حریق، دتکتورها، شستی اعلام حریق، چراغ و آزیر و فلاشر آشکارساز گاز هیدروژن و …
اجرای سیستم FM200 برای مراکز داده نیاز به اجرای لوله کشی برای سایت مورد نظر می باشد که از جمله ملزومات دیگر اجرای این سیستم مهار کردن سیلندرها توسط براکت می باشد که به دلیل مسایل فنی و ویژگی گاز FM200 ،کپسول های مورد استفاده باید در نزدیکی محل حریق و عمدتا در داخل اتاق سرور، اتاق کامپیوتر و … قرار داده می شود . همچنین از سایر تجهیزات مورد استفاده در این سیستم اطفاء می توان به شیر برقی فعال ساز یا سیلندر فرمان دهنده جهت فعال شدن سیستم اطفاء، شیلنگ های فشار قوی تخلیه و نازل های مخصوص برای تخلیه در محیط تحت حفاظت اشاره کرد. سیستم اطفا FM200 طراحی شده برای فعال شدن و وارد شدن به مرحله اطفا نیازمند فعال سازی سیستم توسط سیستم کشف و اعلام حریق دارد که این سیستم یک سیستم کنترل پنلی با تجهیزات مربوط به کشف حریق که به صورت کاشف دود، کاشف حرارت،کاشف دود و حرارت و شستی های دستی اعلام حریق، اطفاء حریق(تخلیه کپسول ها) و عدم اطفاء حریق(عدم تخلیه کپسول ها)می باشد.
- تجهیزات بخش پسیو شامل کابل های مسی و فیبر نوری، پچ پنل، پچ کورد،سوییچ، کیبل منیجمنت، کیستون و …
خدمات پسیو شبکه به آن دسته از خدماتی در شبکه ها اطلاق میشود که به نصب و راه اندازی فیزیکی تجهیزات شبکه مانند رک، کیستون، کابل، سوکت، پچ پنل و … اشاره میکند. به عبارت دیگر تجهیزات پسیو یا Passive به آن دسته از تجهیزاتی در شبکه اشاره دارد که هیچ عمل مدیریتی روی آنها انجام نمیشود و فقط نقش زیرساختی جهت انتقال و عبور دیتا را به عهده دارند. رسانه انتقال در شبکه چه کابل مسی باشد و یا کابل فیبر نوری جزو خدمات پسیو شبکه محسوب میشود. کابل مسی شبکه که در انواع مختلف و category های مختلف وجود دارد برای اتصال نودها، سیستم ها و سرورها به سوئیچ شبکه مورد استفاده قرار میگیرند.کابل cat6 و cat6a رایج ترین کابلی است که در حال حاضر در شبکه ها مورد استفاده قرار میگیرد و از سرعت 10 گیگابیت در ثانیه پشتیبانی میکند.کابل های فیبرنوری یکی از رسانه های انتقال در شبکه بوده که بدلیل پهنای باند بالای خود در دیتاسنترها، شبکه های SAN و ارتباطات راه دور زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. کابل فیبرنوری سینگل مود در فواصل دور و کابل مالتی مود در فواصل کوتاه تر مورد استفاده قرار میگیرد. مورد استفاده پچ پنل ها نیز برای ساماندهی و آرایش کابل های شبکه درون رک میباشد.با استفاده از پچ پنل نظم بهتری برای کابل های درون رک انجام میگیرد و در موارد قطعی یا بروز مشکل برای کابل شبکه عیب یابی آن راحت تر انجام میگیرد. نصب داکت یا ترانک در موقع کابل کشی شبکه انجام میگیرد و مانند یک قاب و حفاظ برای کابل عمل نموده و باعث میشود هم نمای کار زیباتر شود و هم دسته بندی و عبور کابلها از روی دیوار و … راحت تر صورت بگیرد.
- تجهیزات بخش امنیتی شامل دوربین مدار بسته، کابل، گیت ورودی، اکسس کنترل، قفل الکترونیکی و …
یکی از ابزارهای مهم تامین امنیت مرکز داده کنترل تردد و دسترسی افراد به آن است. الزامی است که در تمامی اتاقهای مرکز داده دوربین مدار بسته قرار داده شود. جانمایی آنها باید به گونهای باشد که هر دوربین توسط دوربین دیگر دیده شود. همچنین کلیه مبادی ورودی و خروجی اتاقها و نقاط حساس حتما باید تحت پوشش ۲ دوربین قرار داشته باشند.
علاوه بر سیستم فوق کلیه اتاقهای مرکز داده باید مجهز به سیستم کنترل دسترسی باشند. با نصب این سیستم از ترددهای غیرقانونی جلوگیری میشود. همچنین کلیه ترددها در سیستم مرکزی ثبت میشود. جهت افزایش امنیت پیشنهاد میشود علاوه بر سیستم کنترل دسترسی از نیروهای انسانی آموزش دیده در مبادی ورودی استفاده شود.
- تجهیزات بخش مانیتورینگ شامل سرور سخت افزاری سیستم DCIM ، نرم افزار مانیتورینگ، سنسور دما و رطوبت، سنسور نشت آب، دمپر های برقی هوا، سنسور های وضعیت درب، تجهیزات مانیتورینگ تابلو برق و …
سیستم مانیتورینگ موثر و کارآمد میتواند متغیرهای محیطی را رصد کند و پیش از بروز وضعیت بحرانی واضطراری در مورد مشکلات بالقوه به مدیران شبکه هشدار دهد.
نظارت و مانیتورینگ لحظه به لحظه بر پارامترهای فیزیکی مراکز داده شامل:
- دما
- رطوبت
- ولتاژ
- بررسی ارت
- اعلام حریق و نشت آب
- باز بودن درب رک و اتاق سرور
- تشخیص حرکت
- اندازه گیری جریان هوا و گرد و غبار انباشته
- نظارت لحظه به لحظه پارامترهای دیزل ژنراتور
نظارت و مانیتورینگ پارامترهای شبکه مانند:
- وضعیت ارتباطها
- Load و بار کاری روی دستگاهها
- وضعیت UPSها
- وضعیت ترافیک شبکه
- هر پارامتر قابل اندازهگیری از طریق snmp
نظارت و مانیتورینگ عملکرد سرویسها
- بار روی بانکهای اطلاعات
- ترافیک سرویسها
- ارتباط داخلی سرویسها
- فعال بودن سرویسها
اعلام هشدار و ایجاد انواع آلارم در شرایط بحرانی
- آلارم شنیداری
- درون نرم افزار
- ارسال پیامک
- ارسال ایمیل
- پخش آژیر در محیط
- اجرای دستورات در خط فرمان
نرم افزار تحت وب کاملاً گرافیکی با قابلیت دسته بندی و جایگذاری سنسورها روی پلان نقشه و امکانات کامل مدیریت کاربران
قابلیت نصب ساده و استاندارد تجهیزات سامایش درون رک یا محیط
قابلیت ارائه انواع گزارشها و نمودارها و ذخیرهسازی کلیه اطلاعات
حذف خطای انسانی و قابل استناد بودن اطلاعات ثبت شده
- تجهیزات بخش رک شامل رک، ادوات راهرو های بسته، کیبل گاید و …
رک تجهیزی است که برای نصب و نگهداری از انواع تجهیزات گران قیمت IT همانند انواع سرور ها ، سوئیچ ها ، روتر ها ، فایروال ها ، مودم ها ، ذخیره ساز ها و یو پی اس ها استفاده می شود .در مراکز داده برای جداسازی هوای گرم خروجی تجهیزات از هوای خنک تولید شده توسط خنک کننده ها از راهرو های گرم یا سرد بسته استفاده میکنند. این راهرو ها شامل درب، سقف و اتصالات بین رک ها و خنک کننده ها میباشند. در سقف رک ها کیبل گاید ها برای هدایت مناسب کابل های برق و شبکه قرار میگیرند.
- تجهیزات بخش سیستم حفاظت در برابر امواج الکترومغناطیس شامل پوشش مسی یا آومینیومی محیطی، فیلتر EMP برق، مقره، فیلتر کابل برق، شبکه و لوله های ورودی، درب شیلد شده و …
مراکز داده عموما تحت تاثیر نویزهایی مانند امواج الکترومغناطیسی هستند. این امواج به دو صورت می توانند روی عملکرد دستگاه های مرکز داده اثر بگذارند: از طریق هادی و از طریق تشعشعی. برای محافظت از یک مرکز داده از امواج الکترومغناطیسی تشعشعی، پیشنهاد می شود که از یک قفس فارادی استفاده شود. قفس فارادی در واقع با استفاده از چندین لایه شیلد الکترومغناطیس که همگی هادی هستند، تشعشعات الکترومغناطیسی را تا حد امکان کاهش می دهد. تعداد لایه ها و میزان کاهش امواج الکترومغناطیسی، به نوع مرکز داده بستگی دارد. هر چه حساسیت ها پیرامون این داده ها بالاتر باشد، باید از لایه های محافظ بیشتر و قوی تری استفاده شود. یک قدم مهم در حفاظت از اتاق مرکز داده، استفاده از لایه های شیلد الکترومغناطیس است. این لایه ها باید در شش وجه در اطراف اتاق یا دستگاه مورد نظر نصب شوند تا عبور تشعشعات را کاهش بدهند. این لایه ها باید هادی جریان برق بوده و با استفاده از فناوری های خاص در ضخامت های زیاد تولید شوند تا بتوانند کارآیی لازم را داشته باشند.
از آنجا که یکی از راههای نفوذ امواج مخرب الکترومغناطیسی به داخل مراکز داده، از طریق خطوط و کابلهای انتقال تغذیه برق ورودی به داخل آن مراکز می باشند ، لذا بمنظور کنترل و حذف امواج مضر الکترومغناطیسی با توجه به طراحی صورت گرفته بر اساس جریان مصرفی در مراکز داده مورد نظر ، می بایست فیلتر های مخصوص EMP بر روی خطوط تغذیه برق ورودی به این مراکز نصب شوند.